Heron z Aleksandrii, prawdziwy wynalazca silnika parowego

Kategorie: 

Źródło: Wikipedia

Heron z Aleksandrii, był Grekiem urodzonym w 10 roku n.e. Ten niezwykły człowiek żył i wychowywał się w Aleksandrii (obecnie część Egiptu). Heron był matematykiem i inżynierem, uważanym za jednego z największych wynalazców starożytności. Przypisuje się mu nawet wynalezienie pierwszego silnika parowego w historii ludzkości.

 

Nie wiadomo nam wiele o życiu Herona. Pewnym jest to, że urodził się w rodzinie Greków, którzy przenieśli się do Aleksandrii po podboju Aleksandra Wielkiego. W czasach jego życia, Biblioteka Aleksandryjska była u szczytu swojej chwały i uważa się, że Heron był jej częstym gościem. Zgodnie z dostępnymi dokumentami, często nauczał w Muzeum Aleksandryjskim - miejscu spotkań i dyskusji uczonych i badaczy.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że Heron z Aleksandrii, był pierwszym wynalazcą parowej turbiny. Urządzenie jego autorstwa, nosiło nazwę aeolipile. Nazwa pochodzi od greckiego słowa „Aiolos”, imienia greckiego boga wiatru. Turbina Herona, składała się z podgrzewanego ogniem kotła oraz turbiny w formie kuli zamocowanej na osi. Na jej obwodzie znajdowały się dwie dysze skierowane przeciwbieżnie. Powstająca w kotle para doprowadzana była do kuli przez wydrążone osie i wydostawała się z niej poprzez dysze.

 

Wywołane przez wypływ pary z dysz siły odrzutu o tym samym kierunku lecz przeciwnym zwrocie, wytwarzały siłę ciągu i wprawiały kulę w ruch obrotowy. W starożytności, wynalazek nie znalazł praktycznego zastosowania, ze względu na zbyt małą moc oraz brak układu automatycznej regulacji prędkości turbiny. Przez wieki, turbina Herona pozostała jedynie ciekawostką techniczną. Wynalazek został więc zapomniany i nie został właściwie wykorzystany, aż do 1577 roku. Wtedy to, silnik parowy został wynaleziony na nowo przez filozofa, astronoma i inżyniera Taku al-Dina. Istnieją doniesienia o innych urządzeniach podobnych do aeolipile na długo przed Heronem, jednak to on jako pierwszy opisał działanie swojego wynalazku i udzielił instrukcji jak stworzyć działający egzemplarz.

„Postaw kociołek nad ogniem: kula będzie się obracać na zawiasie. Pod garnkiem AB (ryc. 50) zawierającym wodę i zamykanym pokrywką CD na szyjce rozpala się ogień; komunikuje się z nim zakrzywiona rura EFG, której skrajna część jest umieszczona w wydrążonej kuli HK. Naprzeciwko końca G umieść kulkę LM opartą na okładce CD; i niech w kuli będą dwie zakrzywione rurki, komunikujące się z nią na przeciwległych końcach średnicy i zagięte w przeciwnych kierunkach, a zagięcia powinny być pod kątem prostym i w poprzek linii FG, L M. Gdy kocioł się nagrzewa, to okazuje się, że para, która dostaje się do piłki przez EFG, wychodzi przez zakrzywione rurki do pokrywki i powoduje obrót piłki, jak w przypadku tańczących postaci ”- Heron, Pneumatics

Innym wynalazkiem Herona było „koło wiatrowe”, które służyło do napędzania maszyny połączonej z organami piszczałkowymi. Wynalazł on też pierwszy automatycznie otwierające się drzwi, wóz strażacki, autonomiczną fontannę i wiele mechanizmów greckiego teatru. Jednym z jego wynalazków, był w pełni mechaniczny, zrobotyzowany spektakl teatralny,  wykorzystujący system węzłów i lin oraz prostych maszyn. Tworzyły one sztuczne dźwięki grzmotów i skupiały światł w określonych częściach spektaklu.

Jego dorobek obejmuje opisy maszyn pracujących pod ciśnieniem powietrza, pary lub wody, architektonicznych urządzeń do podnoszenia ciężkich przedmiotów, metody obliczania powierzchni i objętości – w tym  metody obliczania pierwiastka kwadratowego. Heron był geniuszem z niezwykle zaawansowaną wiedzą jak na tamte czasy. Niestety, większość z jego oryginalnych dzieł zaginęła i tylko nieliczne przetrwały w rękopisach arabskich.

 

Ocena: 

3
Średnio: 3 (1 vote)

Skomentuj