Norweskie lodowce topnieją i ujawniają skarby sprzed tysięcy lat

W ostatnich latach norweskie lodowce, topniejąc w wyniku globalnego ocieplenia, odsłaniają przed archeologami niezwykłe artefakty, które przez setki, a nawet tysiące lat pozostawały ukryte pod warstwą lodu. Te znaleziska rzucają nowe światło na życie i działalność ludzi zamieszkujących te surowe tereny w przeszłości.

Jednym z najbardziej znaczących przedsięwzięć w dziedzinie archeologii glacjalnej jest norweski projekt “Secrets of the Ice”. Prowadzony przez zespół archeologów z hrabstwa Innlandet we współpracy z Muzeum Historii Kultury w Oslo, projekt ten ma na celu ratowanie artefaktów wyłaniających się z topniejącego lodu oraz prowadzenie badań naukowych nad tymi znaleziskami. Od momentu rozpoczęcia działań w 2011 roku, zespół odkrył już około 4500 artefaktów, co stanowi ponad połowę wszystkich znalezisk archeologii glacjalnej na świecie.

Szczególnym miejscem badań jest lodowiec Lendbreen, który w epoce wikingów i średniowiecza pełnił rolę ważnego szlaku handlowego i łowieckiego. Odkrycia dokonane w tym rejonie obejmują m.in. doskonale zachowane strzały sprzed 1300 lat, fragmenty odzieży, skórzane buty, drewniane narzędzia oraz szczątki zwierząt, które mogły służyć jako pożywienie myśliwych. Te znaleziska dostarczają cennych informacji na temat codziennego życia ludzi w tamtych czasach oraz ich adaptacji do ekstremalnych warunków klimatycznych.

Wśród odkrytych artefaktów znajdują się przedmioty codziennego użytku, takie jak starożytna rękawica, tajemnicze drewniane przedmioty czy 1700-letnia podkowa. Niektóre z tych artefaktów, zwłaszcza wykonane z materiałów organicznych, przetrwały wyłącznie dzięki warunkom panującym na lodowcu. Przykładem może być drewniana skrzynka, która prawdopodobnie służyła do przechowywania świec, co było powszechne wśród wikingów.
 

Image

Globalne ocieplenie przyczynia się do przyspieszonego topnienia lodowców, co z jednej strony stanowi zagrożenie dla środowiska, ale z drugiej umożliwia odkrywanie artefaktów, które w normalnych warunkach uległyby rozkładowi. W Norwegii, od 2006 roku, spod lodu wyłoniło się w 40 miejscach około 2000 zabytkowych przedmiotów, takich jak łuki, strzały, narty czy sanki. To pokazuje, jak zmiany klimatyczne wpływają na naszą zdolność do poznawania przeszłości.

Mimo że topnienie lodowców odsłania cenne artefakty, stawia to przed archeologami nowe wyzwania. Odkryte przedmioty, po wydobyciu spod lodu, są narażone na szybkie zniszczenie w wyniku ekspozycji na warunki atmosferyczne. Dlatego tak ważne jest szybkie ich zabezpieczenie i konserwacja. Projekt “Secrets of the Ice” planuje kontynuować swoje działania, aby uratować jak najwięcej artefaktów przed zniszczeniem i dostarczyć kolejnych informacji o życiu ludzi w przeszłości.

Odkrycia dokonane w norweskich lodowcach stanowią nieocenione źródło wiedzy o historii ludzkości. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć, jak nasi przodkowie przystosowywali się do trudnych warunków klimatycznych, jakie mieli zwyczaje i jak wyglądało ich codzienne życie. Jednocześnie przypominają nam o wpływie zmian klimatycznych na nasze dziedzictwo kulturowe i konieczności podejmowania działań na rzecz jego ochrony.