Ten mały amulet wywraca do góry nogami historię chrześcijaństwa w Niemczech!

Przełomowe odkrycie dokonane przez niemieckich archeologów zmusza historyków do przepisania podręczników historii. Niepozorny amulet, odnaleziony podczas wykopalisk we Frankfurcie nad Menem, okazał się kluczowym dowodem na obecność chrześcijan w Germanii znacznie wcześniej, niż dotychczas sądzono. Znalezisko to, pochodzące z lat 230-270 n.e., wyprzedza o co najmniej pół wieku najstarsze znane dotąd ślady chrześcijaństwa na tych terenach.

Historia tego niezwykłego odkrycia rozpoczęła się w 2017 roku, gdy archeolodzy prowadzący prace wykopaliskowe w starożytnym miejscu pochówku, na terenie dawnego rzymskiego miasta Nida, natrafili na tajemniczy amulet. Jednak prawdziwa sensacja miała dopiero nadejść. W 2020 roku naukowcy z Lipskiego Centrum Archeologicznego w Moguncji (LEIZA) postanowili zajrzeć do wnętrza artefaktu, nie naruszając jego struktury.

Ze względu na kruchość materiału, z którego wykonano amulet, bezpośrednie otwarcie go groziło zniszczeniem bezcennego zabytku. Badacze zastosowali więc nowoczesną technologię tomografii komputerowej, dzięki której udało się stworzyć szczegółowy model 3D przedmiotu. To innowacyjne podejście pozwoliło na wirtualne "rozłożenie" amuletu i odczytanie ukrytego wewnątrz tekstu, wygrawerowanego na srebrnej folii.

Analiza przeprowadzona przez profesora Jörga Stelznera z Instytutu Goethego we Frankfurcie nad Menem ujawniła niezwykle wyrafinowany tekst łaciński. Inskrypcja rozpoczyna się od wychwalania apostoła Tytusa i Jezusa Chrystusa, a następnie przedstawia amulet jako środek ochronny przed wszelkimi niepowodzeniami. Co szczególnie interesujące, tekst ma charakter wyłącznie chrześcijański, co stanowi ewenement wśród podobnych znalezisk z tego okresu, które zazwyczaj zawierały również elementy judaistyczne i pogańskie.

Znaczenie tego odkrycia trudno przecenić. Do tej pory historycy dysponowali dowodami na obecność chrześcijan pod koniec II wieku n.e. jedynie na terenach rzymskiej Galii i Górnych Niemiec, położonych na zachód od Renu, oraz śladami z IV wieku n.e. z regionów alpejskich na południe od Frankfurtu. Odnaleziony amulet wypełnia więc istotną lukę w naszej wiedzy o rozprzestrzenianiu się chrześcijaństwa na terenach germańskich.

Znalezisko rzuca również nowe światło na znaczenie miasta Nida jako ważnego ośrodka rzymskiej kultury na terenach zamieszkałych przez plemiona germańskie. Fakt, że w tym miejscu funkcjonowała społeczność chrześcijańska już w III wieku n.e., świadczy o znacznie większym zasięgu wpływów nowej religii, niż dotychczas przypuszczano.

Naukowcy podkreślają, że proces oceny pełnego znaczenia tego odkrycia dopiero się rozpoczyna. W najbliższych latach znalezisko może wpłynąć na badania w wielu dziedzinach, od religioznawstwa przez teologię po historię religii. Szczególnie interesujące może być zbadanie, w jaki sposób tak wczesna obecność chrześcijan na terenach germańskich wpłynęła na późniejszy rozwój tej religii w Europie Środkowej.

To odkrycie pokazuje również, jak nowoczesne technologie pomagają w odkrywaniu tajemnic przeszłości. Bez zastosowania tomografii komputerowej treść amuletu pozostałaby ukryta, a nasza wiedza o wczesnym chrześcijaństwie w Germanii byłaby nadal niepełna.