Wojna zimowa cz 2 (opis walk)

Kategorie: 

Public domain

Rosjanie rozpoczęli działania wojenne poprzez atak na szerokim froncie wzdłuż całej granicy z Finlandią od Morza Barentsa do Zatoki Fińskiej. Głównym teatrem działań stał się Przesmyk Karelski gdzie operowała 7 Armia. Na tym kierunku nacierało 10 dywizji piechoty, 6 brygad pancernych wyposażonych w 1800 czołgów wspieranych przez 1500 dział i moździerzy i silne lotnictwo.

 

Finowie podjęli działania opóźniające, minowali drogi i mosty oraz budowali zapory starając się maksymalnie opóźnić marsz kolumn rosyjskich. Wraz z wojskiem tereny objęte działaniami wojennymi opusciła ludność cywilna paląc swe domostwa. Siły inwazyjne poruszały się z prędkością 6 km dziennie a więc dwukrotnie wolniej niż zakładał plan.

Na powolne przemieszczanie się Rosjan, obok działań opózniających podjętych przez Finów miała ogromny wpływ zła organizacja panująca w przemieszczających się kolumnach rosyjskich. Powodowało to tworzenie się licznych zatorów i schodzenie z wytyczonych marszrut. W nocy ruch całkowicie zamierał a Armia Czerwona przechodziła do obrony.

Pewne sukcesy Rosjanie odnieśli na prawym skrzydle gdzie udało im się zepchnąć Finów na główną linię obrony za rzekę Taipalenoioki. W tym miejscu Rosjanie postanowili przerwać obronę fińską. Dwie dywizje piechoty wsparte brygadą pancerną wdarły się w głąb obrony fińskiej lecz już następnego dnia zostały wyparte na pozycje wyjściowe.   

Powyżej artyleria fińska na zamaskowanej pozycji

12 grudnia oddziały rosyjskie po opanowaniu pozycji wysuniętych Linii Mannerheima, opanowały obszar przedpola i podeszły pod główną linię obrony Finów. Od 17 grudnia Rosjanie wielokrotnie próbowali bez skutku przełamać z marszu Linię Mannerheima. Swietnie zaplanowana linia fortyfikacji okazała się tym razem pozycją nie możliwą do sforsowania dla Armii Czerwonej.

Rosjanie ponowili atak w dzień Bożego Narodzenia, pod osłoną nocy i silnych opadów śniegu zaatakowali na prawym skrzydle. Ataki te zostały odparte szeregiem kontrataków, które zmusiły Rosjan do powrotu na pozycje wyjściowe. Walki na tym odcinku zamarły z końcem grudnia przeradzając się w potyczki pozycyjne.

Rosjanom nie udało się przełamać Linii Mannerheima a atakujący ponieśli dotkliwe straty w ludziach i sprzęcie. Od rozpoczęcia działań 30 listopada 1939 r do 1 lutego 1940 Rosjanie stracili tylko na Przesmyku Karelskim 1110 czołgów (540 utracono w walce a 570 z powodu usterek technicznych)

Na północ od Jeziora Ładoga atakowała 8 Armia i z łatwością wbiła się na 80km w głąb ugrupowania fińskiego wypierając obrońców z ich pozycji. Obrona fińska na tym odcinku składała się z dwóch dywizji piechoty zorganizowanych w IV Korpus Armijny. Po przegrupowaniu sił Finowie przystąpili do kontrataków. Wykorzystując rozciągnięcie sił rosyjskich raz po raz okrążali i odcinali od reszty sił poszczególne odziały rosyjskie. Po ciężkich walkach Rosjanie zostali zmuszeni do odwrotu na tym odcinku frontu.

Prowadząca natarcie z rejonu Karelii Białomorskiej na ogólnym kierunku w stronę Oulu nad Zatoką Botnicką 9 Armia wdarła się do Finlandii na głębokość do 45 km. Lecz i tu marsz kolumn rosyjskich został zatrzymany. I wreszcie nacierająca na dalekiej północy 14 Armia bez problemu wyparła skromne siły Finów i zajęła port Petsamo/Peczenga odcinając Finów od Morza Barentsa.

Był to jedyny trwały sukces pierwszego etapu kampanii. Mizerne rezultaty działań 9 Armii i 14 Armii są tym bardziej zawstydzające dla Rosjan, że na tym kilkuset kilometrowym odcinku od Peczengi na północy do Kuhmo na południu Finowie dysponowali tylko 8 batalionami skupionymi w Grupie Finlandia Północna.

Pierwszy etap walk obnażył bezlitosnie brak doświadczenia i braki w sztuce dowodzenia rosyjskich oficerów. Nasycone ciężkim sprzętem, ociężałe jednostki Armii Czerwonej często ograniczone do wąskich dróg nie radziły sobie z bardzo mobilnymi oddziałami fińskich narciarzy. Wyposażeni w białe kostiumy maskujące, skrycie podchodzili do rozciągniętych kolumn rosyjskich atakując znienacka, by po zadaniu strat wycofać się i zaatakować w innym miejscu. Rosjanie ubrani w standardowe zielone mundury byli łatwym celem zwłaszcza dla snajperów.

Takim snajperm był Simo Hayha któremu przyznano 705 trafień śmiertelnych co czyni Fina najskuteczniejszym snajperem w historii wojen.  Przygotowując swą pozycję strzelecką polewał snieg w okolicach wylotu lufy wodą by w momencie wystrzały podnoszący się obłok śniegu nie zdradził jego pozycji.

Powyżej Simo Hayha w akcji

By zapobiec wydobywaniu się z ust pary wkładał sobie do ust snieg co także zapobiegało zdradzeniu pozycji strzelca. Nie używał też lunety gdyż jak twierdził strzelec korzystający z lunety musi podniesć wyżej głowęco czyni go łatwiejszym celem oraz istniej ryzyko wykrycia go na skutek odbić swiatła w soczewkach lunety.

Obecność Simo Hayha demoralizowała i paraliżowała Rosjan. Wielokrotnie próbowali go zlikwidować nawet przy pomocy ciężkiej artylerii i bombowców bombardując całe połacie lasu w którym mógł przebywać. Udało im się to dopiero 6 marca  1940 r. Rosyjski snajper ranił Go w twarz.

Powyżej Simo Hayha, zdjęcie wykonane po wojnie

Pocisk przekoziołkował w ustach niszcząc żuchwę. Żołnierze odnoszący go do punktu opatrunkowego stwierdzili, że Simo nie miał dolnej połowy twarzy. Simo przeżył i odzyskał przytomność 13 marca w dzień zawarcia pokoju. Został awansowany z kaprala na podporucznika.  

Stosując tą taktykę Finowie okrążyli we wsi Suomussalmi 163 Dywizję Strzelców. Po trzynastu dniach walk Finowie byli na krawędzi załamania. Sytuacja zmieniła się kiedy nie mogąc doczekać się na odsiecz, dowódca 163 DS Zielencow podjął decyzje o przebijaniu się w kierunku pozostałych sił rosyjskich.

W trakcie wycofywania się 163 DS. została całkowicie rozbita i rozproszona i nie brała udziału w walkach do końca wojny. Straty dywizji wynosiły 70% stanu wyjściowego. Rosjanie na polu bitwy pozostawili 13 czołgów 150 samochodów, 27 dział z amunicją i tysiące egzemplarzy lekkiej broni strzeleckiej wraz z amunicją.

Taki sam los spotkał 44 DS. i  21 brygadę pancerną spieszącą na pomoc 163 DS. Siły te zostały najpierw zatrzymane na drodze w okolicach wsi Raate. Następnie rozciągnięta na przestrzeni 20 km kolumna została porozcinana  na kilka mniejszych izolowanych okrążeń. Tutaj łup był znacznie większy. W ręce Finów wpadło 40 dział, 29 armat przeciwpancernych, 27 czołgów, 160 samochodów i 600 koni. Sprzęt ten w większości był sprawny i fabrycznie nowy, został wcielony do służby w wojskach fińskich. Cierpiąca na poważne braki w wyposażeniu Finlandia szybko pozyskała od wroga potrzebny sprzęt. W walkach tych nie obyło się bez strat po stronie fińskiej. Finowie stracili 900 zabitych i 1770 rannych i 30 jeńców, co stanowiło 30%owy uszczerbek stanu osobowego.

Sowiecki trybunał wojskowy był bezlitosny. Pod sąd poszli dowódca 44 DS gen Winogradow szef sztabu płk Wołkow, szef wydziału politycznego tej jednostki  Pachomienka. Wyroki na nich wykonano przed frontem ocalałych żołnierzy 44 DS. Taki sam los spotkał dowódcę 163 DS Zielencowa. i komisarza politycznego 662 pułku wchodzącego w skład dywizji.

Kolejne sukcesy odnieśli Finowie w walkach na północnych brzegach Jeziora Ładoga w okolicach miasta Pitkaranta. Na początku stycznia siedem batalionów fińskich stosując znaną już nam taktykę zdołało okrążyć 18 DS i 34 brygadę pancerną. Rosjanom nie powiodły się wielokrotne próby odblokowania okrążonych jednostek, pomimo faktu, że do tego zadania skierowano cztery dywizje piechoty. Okrążone jednostki przestały praktycznie istnieć i tylko nielicznym żołnierzom udało się wyrwać z matni.

Powyżej fińska sekcja ckm na pozycji

Także tym razem w ręce Finów wpadły ogromne ilości sprawnego sprzętu i amunicji. Finowie zdobyli 128 czołgów, 91 dział i 150 samochodów i ciągników artyleryjskich   na gąsienicach. Finowie nie byli w stanie ewakuować takiej liczby zdobytych czołgów dlatego po zdemontowaniu wież (użyto ich do wzmocnienia stałych pozycji obronnych) i wyjęciu radiostacji częsć zdobyczy została zniszczona. Po tych walkach w rejonie na północ od Jeziora Ładoga inicjatywa przeszła całkowicie w ręce Finów, sytuacja tak utrzymała się praktycznie do końca działań wojennych zakończonych w połowie marca 1940 roku.

Dowódca 18 DS gen Kondraszow pomimo odniesionych w walkach ran został aresztowany a następnie rozstrzelany. Samobójstwo popełnił dowódca 56 korpusu w skład którego wchodziła rozbita 18 DS gen Czerepanow. Tak samo postąpił dowódca 34 brygady pancernej gen Kondratiew i szef sztabu brygady Smirnow.

Opisane tutaj walki toczące się od 7 grudnia 1939 roku do 8 stycznia 1940 roku stały się symbolem wojny zimowej. Symbolem determinacji i nieustępliwości Finów a także nieudolności Rosjan.

 

CDN

 

W części trzeciej zostanie opisany trzeci etap wojny znany jako „Ofensywa Woroszyłowa” Po dotkliwych i upokarzających klęskach Rosjanie wyciągnęli wnioski i dokonali wielu zmian w stosowanym wyposażeniu i taktyce. Zmiany te poskutkowały załamaniem się fińskiej obrony i przełamaniem  Linii Mannerheima. 

Ocena: 

3
Średnio: 3 (1 vote)

Komentarze

Skomentuj