Kategorie:
Mitra, bóg światła, czystości i prawdy to jedna z ciekawszych postaci panteonu starożytnych Indii. Mowa tu o bogu wyznawanym już 14 tysięcy lat p.n.e., którego kult rozprzestrzenił się do Persji, Rzymu oraz większości Europy. Do dziś znajduje się pozostałości miejsc kultu Mitry.
Â
Wedyjskie teksty opisujÄ… go jako boga, który chroniÅ‚ SÅ‚oÅ„ce. Zazwyczaj jest on opisywany wraz z bogiem nieba i nocy VarunÄ…, a samemu Mitrze przypisuje siÄ™ patronowanie miÅ‚oÅ›ci, delikatnoÅ›ci i Å›wiatÅ‚u sÅ‚onecznemu. ZwierzÄ™ciem kojarzonym z MitrÄ… byÅ‚ byk który przewijaÅ‚ siÄ™ w wielu inkarnacjach legend na jego temat dotyczÄ…cych jego walki z boskim bykiem.Â
Motyw ten, przewija siÄ™ zarówno w wedach jak i armeÅ„skim eposie o Dawidzie z Sasunu. Można sobie zresztÄ… przypomnieć, że jednÄ… z prac Herkulesa byÅ‚o przecież zabicie boskiego byka, a wiÄ™c być może jest to przerobiona wersja opowieÅ›ci o Mitrze. Równie ciekawÄ… kwestiÄ… jest historia o narodzeniu Mitry. WiÄ™kszość legend na jego temat zakÅ‚ada, że narodziÅ‚ sie on "z kamienia".Â
Â
Dzisiejsi historycy wiążą z tym sieci tuneli odkopanych na głębokości 160 metrów w Turcji i Armenii, które miały pełnić rolę świątyń dla Mitry. Legendy zakładają, że do jego narodzin doszło dzięki "promieniowi światła, który oddzielił się od gwiazdy i spenetrował głębiny tunelu". Warto napomnieć, że legendy Armenii mówią o jeziorze, w którym skrywał się kamień jednak ostatecznie wydźwięk legendy jest ten sam. Mitra powstaje z ciemności dzięki pojedynczej wiązce światła.
Indyjski Mitra jest przedstawiony w Wedach jako ten, który czuwa nad przestrzeganiem umów. Uosabia łagodny, opiekuńczy aspekt władzy królewskiej. W mitologii perskiej Mithra był bogiem słońca i światłości, opiekunem przysiąg i układów, patronem wojowników i władców, bogiem-słońcem zrodzonym ze skały. Jest to więc dość spójna postać, która dzieli wiele elementów z późniejszymi wytworami kultury greckiej pokroju Apollo oraz Heliosa.
Â
Historia Mitry opisana w sanskrycie wiąże siÄ™ z krwawÄ… historiÄ… dotyczÄ…cÄ… boga znanego jako Souma. Jest to bóg życia, księżyca oraz roÅ›lin, który wdaÅ‚ siÄ™ w zwadÄ™ z innymi bogami. Wedle jednej wersji zostaÅ‚ on zabity przez boga ShivÄ™, który przeciÄ…Å‚ go na pół. Natomiast w drugiej, Å›mierć boga Księżyca byÅ‚a efektem dziaÅ‚ania kilku bogów wliczajÄ…c MitrÄ™. Wraz z VarunÄ… i bogiem Wayuu zabili oni Soume a nastÄ™pnie zmiażdżyli go do postaci pÅ‚ynu.Â
Wiele z grafik, przedstawia MitrÄ™ jako obrzydzonego całą scenÄ… jednak mimo wszystko uczestniczyÅ‚ on w rytualnym mordzie na Soumie i użyÅ‚ jego szczÄ…tków do użyźnienia gleby. Poza tym Mitra panowaÅ‚ również nad zmianami kosmicznymi, strzegÅ‚ porzÄ…dku spoÅ‚ecznego, chroniÅ‚ majestat królewski i wystÄ™powaÅ‚ jako sÄ™dzia w zaÅ›wiatach.Â
Â
Nic w tym więc dziwnego, że biorąc pod uwagę, że mamy tu doczynienia z męskim bogiem miłości i światłości, który bywa kojarzony z włądzą królewską a do tego ma sądzić ludzi w zaświatach, przynosi niektórym skojarzenia z postacią Jezusa Chrystusa. Być może jest to jedynie przypadek, ale takie nałożenie wspólnych motywów brzmi aż nadto podejrzanie.
Skomentuj