Kategorie:
Wojna angielsko-zanzibarska toczona była pomiędzy Wielką Brytanią a Sułtanatem Zanzibaru 27 sierpnia 1896 roku przez 38 minut. Wojna ta jest uznawana za najkrótszą wojnę w historii.
Â
Historia zaczyna się wraz z podpisaniem 1 lipca 1890 roku umowy zwanej Helgoland-Zanzibar, pomiędzy Wielką Brytania a Niemcami. Zgodnie z umową Wielka Brytania przekazała Niemcom wyspę Helgoland (wyspę Helgoland Wielka Brytania odebrała Danii w 1807 w czasie wojen napoleońskich). Korzyścią z umowy dla Wielkiej Brytanii było określenie wzajemnych stref wpływów w Afryce.
Wyspa Zanzibar przeszła w brytyjską strefę wpływów a Niemcy sprawowały odtąd kontrolę nad kontynentalną Tanzanią. Wielka Brytania ogłosiła Zanzibar swym protektoratem i zainstalowała tam marionetkowego sułtana Hamad bin Thuwaini Al-Busaid, który od 1893 roku sprawował nadzór nad wyspą w imieniu Wielkiej Brytanii.
Â
Bezpośrednią przyczyną wojny była śmierć pro brytyjskiego sułtana 25 sierpnia 1896 roku i przewrót pałacowy, w wyniku którego władzę nad wyspą przechwycił kuzyn sułtana Khalid bin Barghash Al-Busaid. Okoliczności śmierci starego sułtana pozostają niewyjaśnione do dziś, jednak powszechną opinią jest, że został on otruty na rozkaz swego kuzyna.
Â
Według umowy kandydat na sułtana musiał uzyskać zgodę brytyjskiego konsula na objęcie funkcji. Khalid bin Barghash Al-Busaid takiej zgody nie uzyskał. Wielka Brytania uznała ten akt jako cassus belli i wysłała do samozwańczego sułtana ultimatum. W ultimatum postawiono żądanie wycofania wojsk i opuszczenie pałacu sułtańskiego. Khalid bin Barghash Al-Busaid zignorował ostrzeżenie i zebrał swe siły w pobliżu pałacu w, którym się zabarykadował.
Â
Siły sułtana (około 3000 ludzi) składały się ze straży pałacowej oraz uzbrojonych mieszczan, niewolników i sług sułtana. Wyposażeni byli w kilka dział a w porcie zakotwiczony stał uzbrojony jacht HHS Glasgow.
      Powyżej HHS Glasgow uzbrojony jacht sułtana Zanzibaru
Ostateczne ultimatum brytyjskie zostało wystosowane 26 sierpnia 1896. W ultimatum powtórzono żądanie opuszczenia pałacu do godziny 9 rano dnia następnego. Khalid ponownie odrzucił brytyjskie żądania. Następnego dnia trzy brytyjskie krążowniki i dwie kanonierki przybyłe do Zanzibaru otworzyły ogień o godzinie 9:02. Brytyjczycy wysadzili także na ląd 150 osobowy odział złożony z żołnierzy piechoty morskiej i marynarzy, wsparty przez 900 askarysów.
W wyniki ostrzału pałacu sułtańskiego, budynek zajął się ogniem a po nierównej walce zatopiony został HHS Glasgow i dwie mniejsze jednostki stojące w porcie. Szybko uciszona została artyleria sułtana, która próbowała odpowiadać ogniem. Kiedy w wyniku pożaru drewniana konstrukcja pałacu zaczęła się walić a flaga sułtana została opuszczona,  Brytyjczycy wstrzymali ogień o godzinie 9:40. Po 38 minutach najkrótsza wojna w historii dobiegła końca.
Â
Wojna może była krótka ale za to bardzo krwawa. W wyniku ostrzału zginęło lub zostało rannych 500 osób po stronie sułtana, po stronie brytyjskiej ranny został 1 podoficer. Khalid bin Barghash Al-Busaid uzyskał azyl w niemieckiej ambasadzie a następnie uciekł do kontrolowanego przez Niemców Dar es Salaam. Niemcy odmówili ekstradycji byłego już sułtana twierdząc, że nie podlega on ekstradycji gdyż nie popełnił pospolitego przestępstwa.
Â
Były sułtan przebywał w Dar es Salaam do 1916 roku kiedy to po zajęciu tej niemieckiej kolonii przez wojska brytyjskie, został internowany najpierw na Seszelach a następnie na Świętej Helenie, zmarł w 1927 roku w Mombasie.
   Powyżej żołnierze piechoty morskiej przy zdobytym dziale sułtańskim
Nowym sułtanem został mianowany przez Wielką Brytanię Hammud ibn Muhammad al-Busaidi. Na Zanzibar została nałożona karna kontrybucja, mająca pokryć koszty węgla spalonego przez brytyjskie okręty w czasie operacji, wystrzelonej amunicji oraz żołd dla żołnierzy i marynarzy.
Â
Wojna ta pokazuje świetnie jak poczynały sobie europejskie mocarstwa kolonialne w podbitych przez siebie terytoriach zamorskich. Każdy najmniejszy sprzeciw tłumiony był przy pomocy kanonierek. Działo się to tak często, że do słownika wszedł termin "polityka kanonierek" przy pomocy których "rozwiązywano" problemy w koloniach.
Skomentuj