Na początku września pisałem o planowanej przez polskich naukowców wyprawie do Maroka. Celem wyprawy było potwierdzenie informacji zawartych w średniowiecznych,  islamskich dokumentach wzmiankujących o obecności Słowian w Maroku. Wyprawa a w zasadzie rekonesans archeologiczno- etnologiczny zakończył się i można mówić o sukcesie i obiecujących perspektywach na przyszłe właściwe już badania.

Głównym celem wyprawy było wytypowanie miejsc w, których zostaną podjęte badania poszukiwawcze legendarnej osady słowiańskiej Quarjat as-Saqaliba co tłumaczy się "wieś Słowian" . Więcej na temat samej osady i historii Słowian w świecie muzułmańskim,  można przeczytać w artykule pt "Polscy archeolodzy na tropie słowiańskiej warowni w Maroku" http://tojuzbylo.pl/wiadomosc/polscy-archeolodzy-tropie-slowianskiej-warowni-w-maroku

Polscy naukowcy przeprowadzili analizę średniowiecznej ceramiki zmagazynowanej w Instytucie Archeologii w Rabacie. Stwierdzono, że ceramika ta wykazuje podobieństwo do ceramiki słowiańskiej wytwarzanej na wyspie Wolin.

Potwierdzona została zatem pierwotna teza, że obecność Słowian w Maroku pozostawiała ślady w kulturze materialnej regionu gór Rif. Naukowcy są dobrej myśli i twierdzą, że istnienie takiej ceramiki daje możliwość odnalezienia jej przykładów w terenie i ułatwi zlokalizowanie zaginionej warowni.

Dr Piotr Maliński z Uniwersytetu  Szczecińskiego powiedział, że w czasie wyprawy starano się rozpoznać współczesną ceramikę górali Rifu. Dzięki pomocy marokańskich kolegów dotarli do ostatniego warsztatu garncarskiego działającego w odizolowanej małej wsi Idardouchen położonej wysoko w górach Rif. Warsztat ten produkuje do dziś tradycyjną ceramikę  rifańską. Naukowcy zakupili kilkadziesiąt naczyń w celu ich opracowania naukowego.

Powyżej część polskie wyprawy w terenie

Naukowcy przeprowadzili także badania powierzchniowe w dawnej stolicy królestwa Nekor,  dziś wiosce Mnoud Nekkour, wytyczono także obszary dalszych poszukiwań. Według "Księgi dróg i królestw" autorstwa Abdullaha Al-Bakriego,  Słowianie z gwardii emira po pokonaniu jego wojsk opuścili stolicę królestwa i wycofali się w góry gdzie wybydowali ufortyfikowaną osadę.

„Przeprowadziliśmy także wizję lokalną, która pozwoliła nam skorelować zasięgi jednostek fizjograficznych, czyli wzgórz, dolin, rzek, z zasięgiem jednostek etnicznych, plemiennych” - powiedział opiekun naukowy wyprawy, afrykanista prof. Ryszard Vorbrich. „Dalsze badania etnologiczne mają doprowadzić do tego, by z toponimii, czyli z nazw miejsc, wydobyć jakieś ślady obecności Słowian” - zaznaczył.

Naukowcy zaplanowali już kolejną wyprawę.  „Wytypowany przez nas obszar zostanie objęty badaniami etnograficznymi i językoznawczymi. Chcemy znaleźć toponimy, a także legendy i podania miejscowej ludności, w których mogły zachować się ślady po Słowianach. Równolegle chcemy podjąć się badań nad rękopisem Al-Bakriego, który jest naszym głównym źródłem informacji o słowiańskiej wsi. Chcielibyśmy aby historycy stworzyli własne tłumaczenie tekstu, którego oryginał znajduje się w Paryżu” - powiedział dr Wojciech Filipowiak. Pod koniec roku 2017 zaplanowane są pierwsze badania powierzchniowe w górach Rif.

Wyprawa, która odbyła się w pażdierniku była pierwszą polską wyprawą etnoarcheologiczną używającą nowatorskich metod cyfrowych. Naukowcy mieli do dyspozycji nowoczesne urządzenia do skanowania 3D przestrzeni i obiektów. W czasie wyprawy naukowcy spędzili sporo czasu w archiwach i bibliotekach, ośrodków naukowych we Francji, Hiszpanii i Maroko, zajmujących się badaniem historii, etnologii i archeologii królestwa Nekkor. Nawiązano cenne kontakty ze Stowarzyszeniem Pamięci i Dziedzictwa Rifu, Fundacją Al-Idrissi i Królewskim Instytutem Kultury Amazigh. Kontakty te na pewno pomogą polskim naukowcom w badaniach nad  tym mało znanym acz bardzo ekscytującym i fascynującym epizodem z historii naszych przodków.