Kategorie:
Odkryto ogromny, liczący 3000 lat filistyński cmentarz położony poza murami starożytnego Aszkelonu, który pomiędzy XII a VII wiekiem p.n.e. był głównym miastem Filistynów. Cmentarz jest pierwszą w swoim rodzaju nekropolią odkrytą w przeciągu stuletnich badań archeologicznych prowadzonych w pięciu głównych filistyńskich miastach.
Bogate znalezisko 160 grobów, na południowym wybrzeżu Izraela, datowane jest na XI- VIII wiek p.n.e. i w końcu rzuci trochę światła na pochodzenie etniczne tajemniczego ludu wzmiankowanego wiele razy w Starym Testamencie jako zaciekłych wrogów Izraelitów.
"Znaleźliśmy już mnóstwo ceramiki, ale nigdy wcześniej nie spotkaliśmy się z Filistynami „twarzą w twarz”" – powiedział jeden z podekscytowanych archeologów.
Na aszkelońskim cmentarzu, w grobie pozostawiano juglet, mały pojemnik na płyny, który prawdopodobnie niegdyś zawierał perfumy i w czasie pogrzebu był umieszczany w okolicach nosa zmarłego.
Od 1985 r. aszkelońska ekspedycja była prowadzona przez Lawrence'a Sagera, emerytowanego profesora Harvardu i Assaf Yasur-Landau z Uniwersytetu w Hajfie.
„Poszukiwania filistyńskich pochówków stały się tak beznadziejne, że archeolodzy... zaczęli żartować, że zmarli Filistyni byli chowani w morzu, tak jak Wikingowie” – wyjaśnia Yasur-Landau.
Do tej pory naukowcy tylko spekulowali skąd mogli pochodzić Filistyni. Na podstawie kilku zachowanych słów, lingwiści wysunęli teorię, że Filistyni byli pochodzenia indoeuropejskiego i zalicza się ich do tak zwanych Ludzi Morza, które dokonały inwazji z rejonu Morza Egejskiego. Filistyni pokonani przez Ramzesa III w 1190 r.p.n.e. osiedli na terenie Kanaanu.
Zresztą samo słowo Filistyn po hebrajsku "plisztim" oznacza obcy, wędrowiec. Na egejskie pochodzenie Filistynów wskazuje także najstarsza odnaleziona ceramika filistyńska. Wśród naukowców spotyka się także pogląd, że Filistyni mogli pochodzić z Anatolii lub Ilirii.
Także nieliczne słowa filistyńskie zachowane na ceramice, wykazują podobieństwa do pisma cypro-minojskiego i w mniejszym stopniu do pisma linearnego A. Na przykład w 2005 roku w Tell es-Safi, identyfikowanym z filistyńskim Gat, odnaleziono ułomek ceramiki z imieniem Goliat. Z biegiem czasu język filistyński został zastąpiony przez języki kananejskie i aramejski a następnie przez język grecki.
Powszechnie przyjmuje się, że Filistyni przejęli religię zamieszkujących w pobliżu Kananejczyków. Nie są znane filistyńskie bóstwa o nazwach niesemickich. Jednym z głównych bogów czczonych przez Filistynów był Dagon czczono również Isztar. Biblia mówi o istnieniu wśród Filistynów zorganizowanej warstwy kapłańskiej, a także wróżbitów.
Do czasów Dawida Filistyni byli rządzeni kolegialnie przez "władców" (seranim). Później zostali oni zastąpieni przez królów poszczególnych miast pentapolis. Biblia mówi o wpływie społeczeństwa na życie polityczne, między innymi o zwoływaniu zgromadzeń władców przez lud.
Filistyni długo posiadali monopol na kucie żelaza co dawało im przewagę militarną na semickimi sąsiadami, których Filistyni eksploatowali. Według Biblii Filistyni, obok Fenicjan, handlowali żydowskimi niewolnikami sprzedając ich Grekom.
Zrzucanie zależności od Filistynów rozpoczęło się w czasach króla Dawida. Z początku Filistyni nie sprzeciwiali się objęciu przez niego władzy królewskiej w Judzie. Wciąż uważali oni Dawida, który przez pewien czas pozorował służbę dla Akisza, króla Gat, za swojego wasala. Na dodatek sprzyjało im rozbicie Izraela na dwa skonfliktowane państwa.
Jednak zdobycie pełni władzy zaniepokoiło Filistynów, którzy wyruszyli do walki z Dawidem. Ponieśli jednak klęskę w dwóch decydujących bitwach: pod Baal-Perasim i pod Gibeonem. Dawid ujarzmił Filistynów i zmusił ich do uległości, podbijając przy tym Gat i okoliczne miejscowości.
Od tej pory konflikt filistyńsko żydowski toczy się dla obu stron ze zmiennym szczęściem. Ziemie Filistynów podbijane były także przez armie egipskie i assyryjskie. Po upadku Assyrii Filistea stała się częścią państwa nowobabilońskiego a następnie perskiego. W III w.p.n.e Filistyni ulegają hellenizacji i tracą swą odrębność etniczność.
Komentarze
Skomentuj